Anh được dẫn dắt bởi những HLV xuất sắc nhất thế kỷ này: Pep Guardiola, Carlo Ancelotti, José Mourinho và Rafa Benítez. Mọi người đều yêu thích việc chơi bóng cùng Alonso: cựu đội trưởng Liverpool Steven Gerrard từng gọi anh là “hoàng gia” và “tiền vệ trung tâm xuất sắc nhất mà tôi từng chơi cùng”.
Giờ đây, chưa đầy ba năm sau khi bắt đầu sự nghiệp HLV ở cấp độ cao, Alonso rời Bayer Leverkusen để trở lại Real Madrid, công việc áp lực nhất trong làng bóng đá thế giới. Anh làm điều đó sau khi ghi dấu ấn bằng việc vô địch Bundesliga 2023-24 mà không thua trận nào, với phong cách chơi bóng hấp dẫn, mãnh liệt và hiệu quả. Nói cách khác, anh xứng đáng với điều đó.
Từ cầu thủ xuất sắc đến HLV mới vào nghề
Khi Rafa Benítez tiếp quản Liverpool vào mùa hè năm 2004, sau khi giành danh hiệu La Liga thứ hai với Valencia, ông đã đưa Alonso về từ Real Sociedad với giá chuyển nhượng 10,5 triệu bảng. Chín tháng sau, tiền vệ này ghi bàn trong trận chung kết Champions League, giúp Liverpool giành cúp.
Benítez nói: “Xabi là một cầu thủ thông minh, và bạn có thể nghĩ ‘đúng vậy, anh ấy sẽ trở thành HLV’. Anh ấy giỏi đến đâu – điều đó thì không ai biết chắc”. Luis García, hiện là nhà phân tích của ESPN, đến Liverpool cùng ngày với Alonso trong cuộc cách mạng Tây Ban Nha của Benítez. “Anh ấy đã hành động như một HLV khi còn ở Liverpool”, García nói. “Bạn có thể thấy anh ấy gửi thông điệp đến các cầu thủ, sắp xếp họ vào đúng vị trí, chỉ dẫn họ phải làm gì. Anh ấy là cánh tay nối dài của HLV, cả với Luis Aragonés tại Tây Ban Nha và Rafa Benítez. Anh ấy luôn ở đúng vị trí, luôn hiểu điều gì cần thiết. Bạn nghĩ rằng nếu anh ấy làm HLV, anh ấy sẽ làm tốt. Anh ấy có tính cách để quản lý tình huống, có kinh nghiệm làm cầu thủ. Anh ấy học hỏi từ những đội trưởng xuất sắc nhất, và từ những HLV xuất sắc nhất”.
Sau khi giải nghệ năm 2017, Alonso không chờ lâu để theo đuổi sự nghiệp huấn luyện. Tháng 4 - 2018, ông bắt đầu học bằng A và B của UEFA, tham gia các lớp học chuyên sâu trong sáu tuần tại trụ sở Liên đoàn Bóng đá Tây Ban Nha (RFEF) cùng nhóm học viên nổi bật như Xavi Hernández – sau này là HLV Barcelona – và Rául González, HLV đội dự bị của Real Madrid.
Cuối năm đó, anh nhận công việc đầu tiên. Nhiều cựu cầu thủ hàng đầu thường được đưa thẳng vào các vị trí ở câu lạc bộ lớn, thường là quá sớm và thiếu chuẩn bị. Nhưng Alonso thì không. Công việc huấn luyện đầu tiên của anh là với đội U14 của Real Madrid. Hai cầu thủ từ đội hình 2018-19 của anh – Jacobo Ramón và Chema Andrés – vừa được đôn lên đội một Madrid mùa này. Một cầu thủ khác, Álex Jiménez, đang gây ấn tượng tại AC Milan.
“Đó là việc đi đúng bước”, García nói. “Đó là điều thuộc về tính cách của Xabi. Anh ấy không bao giờ vội vàng trong sự nghiệp. Anh ấy quyết định bắt đầu từ học viện Real Madrid, rồi đến Real Sociedad: những đội bóng mà anh ấy hiểu rõ, có thể kiểm soát, quyết định cách làm, và cả phạm sai lầm”, Alonso đến từ Tolosa, một thị trấn ở xứ Basque gần San Sebastían. Ông bắt đầu sự nghiệp cầu thủ tại Real Sociedad, giúp đội bóng về nhì tại La Liga trước khi gia nhập Liverpool năm 2004. Khi đến lúc đảm nhận vai trò huấn luyện đầu tiên ngoài học viện Valdebebas của Madrid, ông dẫn dắt đội dự bị của La Real (CLB Sanse) từ tháng 6-2019.
Ở Tây Ban Nha, các đội dự bị thi đấu trong cùng hệ thống giải đấu với đội một, với điều kiện không được thăng hạng lên cùng cấp độ với đội chính. Mùa đầu tiên của Alonso, Sanse đứng thứ năm trong nhóm của họ ở Segunda B, hạng ba khu vực của bóng đá Tây Ban Nha. Một mùa sau, 2020-21, họ vô địch và thăng hạng lên hạng nhì, lần đầu tiên sau 60 năm và chỉ là lần thứ hai trong lịch sử câu lạc bộ.
Đội một của Real Sociedad giờ đầy rẫy tài năng nội, và một số cầu thủ từ thế hệ của Alonso giờ là trụ cột, như các tiền vệ Jon Olasagasti (21 trận La Liga mùa này), Benãt Turrientes (19) và hậu vệ Jon Pacheco (13). Sanse xuống hạng từ hạng nhì mùa 2021-22, nhưng không ai chỉ trích Alonso. Anh đã trở thành một HLV có phong cách giống với cách chơi bóng: kỹ thuật, bắt mắt và nhấn mạnh chiến thuật – không phải lúc nào cũng đúng với các cầu thủ hàng đầu khi chuyển sang huấn luyện. Sau ba năm ở San Sebastían, đã đến lúc cho bước tiếp theo.
Biến Leverkusen thành bất bại
Trong phần lớn lịch sử, Bayer Leverkusen là một câu lạc bộ “gần đạt được”. Họ sản sinh ra những cầu thủ giỏi và có những mùa giải tốt, nhưng luôn thiếu một chút để đạt vinh quang thực sự – vì thế có biệt danh “Neverkusen”. Tuy nhiên, sau hai năm rưỡi và ba danh hiệu, Alonso để lại một câu lạc bộ đã thay đổi.
Alonso khéo léo đưa Leverkusen thoát khỏi khu vực xuống hạng khi đến vào tháng 10- 2022, trước khi xây dựng phong cách bóng đá riêng. Rồi, trong mùa 2023-24 – mùa đầu tiên Alonso dẫn dắt đội một hoàn chỉnh – Werkself cuối cùng vô địch Bundesliga sau 45 năm ở hạng đấu cao nhất, cùng với Cúp Quốc gia Đức. Họ giành cú đúp quốc nội mà không thua trận nào – thất bại duy nhất cả mùa là ở chung kết Europa League.
Họ không thể duy trì điều đó mùa này, về nhì sau Bayern Munich ở giải vô địch và bị loại đáng thất vọng trước Bayern ở vòng 16 đội Champions League. Nhưng việc Alonso ở lại thêm một mùa sau bước đột phá năm 2024, bất chấp sự quan tâm từ hai câu lạc bộ cũ (Bayern và Liverpool), đã củng cố vị thế mới của Leverkusen là đội bóng số hai Đức.
Một số nguyên tắc của Alonso là bất di bất dịch – bạn hầu như không bao giờ thấy những đường chuyền dài hy vọng, chẳng hạn – nhưng cách tiếp cận của ông nổi bật bởi sự linh hoạt. Leverkusen kết thúc các trận với tỷ lệ kiểm soát bóng dưới 50% trong khoảng 20% trận, và trên 65% trong 32% trận, nhưng họ vẫn đạt trung bình 2,19 điểm mỗi trận khi kiểm soát dưới 50%, và 2,15 khi trên mức đó. Họ có thể phản công, nhưng không bắt buộc. Họ có thể tăng cường áp lực phòng ngự chặt chẽ với phản pressing và tuyến phòng ngự cao, nhưng chỉ khi tình huống yêu cầu.
Sự linh hoạt này đôi khi phản tác dụng: Alonso không miễn nhiễm với việc suy nghĩ quá mức về đội hình, và việc chuyển từ sơ đồ ba hậu vệ sang bốn hậu vệ trước Bayern và vài trận UEFA cho kết quả lẫn lộn. Nhưng khi kế hoạch A không hiệu quả, Leverkusen thường dựa vào lối chơi bền bỉ, quyết đoán. Trong thời gian Alonso dẫn dắt, họ có hiệu số bàn thắng +32 từ phút 80 trở đi; bao gồm tổng tỷ số 34-5 đáng kinh ngạc ở mọi đấu trường mùa 2023-24. Họ cứu vãn chuỗi trận bất bại gần như cả mùa trong thời gian bù giờ ở vô số dịp.
“Điều then chốt với tôi tại Leverkusen là các cầu thủ”, Alonso nói. “Tôi có được sự tin tưởng, niềm tin của họ. Họ trao cho tôi đặc ân – ‘Vâng, chúng tôi muốn theo anh.’ Họ tin rằng ‘Vâng, điều này có thể thành công,’ và họ cố gắng làm theo và tin vào những gì chúng tôi đang làm”.
Những gì Xabi Alonso sẽ mang đến Real Madrid
Với kinh nghiệm ở Madrid, Alonso biết chính xác mình đang đối mặt với điều gì, và phong thái tự tin cùng thành tích của anh cho thấy tiềm năng lớn. Nhưng việc đạt được sự đồng thuận và linh hoạt chiến thuật tương tự sẽ là thách thức tại một câu lạc bộ có ít nhất ba cầu thủ – Kylian Mbappé, Vinícius Júnior và Jude Bellingham – với tham vọng giành Quả Bóng Vàng.
Cũng sẽ khó khăn với đội hình hiện tại của Real Madrid ở các vị trí không tấn công. Việc bổ sung dự kiến hậu vệ phải Trent Alexander-Arnold (một cầu thủ khác đặt mục tiêu giành Quả Bóng Vàng) có thể bù đắp cho sự giải nghệ của Toni Kroos mùa hè trước. Alexander-Arnold không phải là người thay thế trực tiếp, nhưng anh là hậu vệ biên chuyền bóng tốt nhất, và sự bổ sung này có nghĩa Alonso sẽ không phải đòi hỏi quá nhiều từ Dani Carvajal 33 tuổi.
Thật tốt khi Real Madrid sẽ chơi rất đẹp mắt ở hàng công, nhưng cấu trúc phòng ngự của họ vẫn là dấu hỏi. Ngay cả ở tuổi 32, trung vệ Antonio Rüdiger vẫn có thể chơi 4.000 phút mỗi mùa, nhưng Madrid đơn giản là không đủ tốt ở hàng thủ mùa 2024-25. Ancelotti chủ yếu phải xoay sở với các trung vệ Rüdiger, Rául Asencio 22 tuổi, tiền vệ Aurélien Tchouaméni và Éder Militão cùng David Alaba thường xuyên chấn thương. Ở Champions League – giải đấu mà Real Madrid tự đo lường – họ xếp thứ 29/36 đội về số cú sút để đối phương thực hiện mỗi lần kiểm soát bóng (0,145) và thứ 18 về xG để lọt mỗi cú sút (0,16). Trong sáu trận knock-out, họ để lọt 10 bàn, bao gồm năm bàn trong hai lượt trận thua Arsenal ở tứ kết.
Tuy nhiên, lối chơi xây dựng của Madrid vẫn khá ổn, và Alonso sẽ có thể phát triển điều đó. “Anh ấy thích kiểm soát bóng, và Real Madrid quen với việc kiểm soát bóng”, HLV Benítez nói. “Nên anh ấy sẽ có những cầu thủ tốt, kỹ thuật tốt, và họ có thể làm theo cách anh ấy muốn. Họ sẽ kiểm soát nhiều hơn. Họ sẽ áp đảo các đội khác. Và anh ấy đã làm điều đó với Leverkusen trong vài năm”.
Tuy nhiên, Alomso vẫn phải tìm cách ép sân đôi khi, dù có những tiền đạo ít pressing nhất trong bóng đá. Trong số các đội Champions League, Real Madrid xếp thứ 31 về số lần thu hồi bóng mỗi trận (38,0) và thứ 27 về số lần gây áp lực cao (8,8) mùa này. Alonso có nhiều lựa chọn chiến thuật ở Leverkusen, và dù có tài năng xuất chúng ở Madrid, không có gì đảm bảo ông sẽ tìm thấy sự linh hoạt tương tự.
Những gì anh ấy kế thừa tại Real Madrid
Ở Leverkusen, Alonso kế thừa một câu lạc bộ và các cầu thủ khao khát thành công. Tại Real Madrid, thành công là điều bắt buộc. Nếu không thắng, bạn bị sa thải, bất kể bạn là ai. Alonso trở thành cựu cầu thủ Real Madrid thứ bảy nắm quyền tại câu lạc bộ; chỉ Zinedine Zidane trụ được hơn một năm rưỡi.
“Mọi người đều mong bạn phải thắng”, Benítez, người dành gần hai thập kỷ tại Real Madrid với tư cách cầu thủ học viện và các vị trí huấn luyện, nói. “Về nhì chẳng có nghĩa lý gì. Nên bạn biết mình phải thắng và phải đối mặt với áp lực mỗi ngày, đó là cách duy nhất. Xabi từng ở Liverpool, giành chiến thắng, rồi ở Real Madrid và Bayern. Nên anh ấy biết áp lực ở đẳng cấp này là gì”.
Dù vậy, theo nhiều cách, Alonso đến Real Madrid vào thời điểm hoàn hảo. Mọi người đều chấp nhận rằng đội bóng đã thi đấu dưới sức. Đó là lý do Ancelotti ra đi, một năm trước khi hợp đồng của ông hết hạn. Madrid kết thúc mùa giải mà không có danh hiệu lớn – thất bại ở Champions League, LaLiga và Copa del Rey – lần đầu tiên kể từ 2021. Họ bị Barcelona đánh bại bốn lần ở ba giải đấu. Họ cũng thua Athletic Club, Espanyol, Real Betis và Valencia ở giải vô địch, và Lille, AC Milan, Liverpool và Arsenal ở châu Âu.
Chính Ancelotti thừa nhận ông không thể biến nhóm cầu thủ này thành một tập thể hiệu quả. “Đó là vấn đề về sự cân bằng”, HLV thừa nhận sau chiến thắng trước Mallorca, trận đầu tiên kể từ khi ông được công bố sẽ dẫn dắt Brazil. Việc đưa Mbappé vào đội hình đã có Vini Jr., Bellingham và Rodrygo mà không làm tổn hại nghiêm trọng đến sự toàn vẹn phòng ngự của đội.
Ancelotti đã thử cả mùa, thực hiện nhiều thay đổi – hiệu quả nhất là sơ đồ 4-4-2 khi không có bóng, với Bellingham và Rodrygo hỗ trợ ở tuyến giữa – nhưng không thành công lâu dài. Đây là cơ hội hấp dẫn cho một HLV có ý tưởng chiến thuật rõ ràng, và một cá tính mạnh mẽ cùng quyền hạn để thực thi chúng.
Vậy Alonso sẽ có một đội hình cải thiện để làm việc. Các nguồn tin nói với ESPN rằng Ancelotti muốn tăng cường đội hình mùa hè trước và tháng 1, nhưng không được đáp ứng; Alonso sẽ nhận được những bổ sung mà người tiền nhiệm không có. Và FIFA Club World Cup, dù đến sớm hơn Alonso mong muốn, mang đến cơ hội sớm – trong môi trường cạnh tranh, nhưng với ít áp lực hơn so với giải đấu lâu đời – để mang lại kết quả và dấu hiệu tiến bộ cụ thể.
Real Madrid là một thách thức độc đáo; không nơi đâu có kỳ vọng cao hơn, và mùa này đã phơi bày một đội bóng với những lỗ hổng cấu trúc sâu sắc. “Anh ấy có nhiều việc phải làm,” García nói. “Đó sẽ là một năm rất khó khăn. Với tất cả chấn thương, ai sẽ trở lại với trạng thái tốt? Militão bị hai lần đứt dây chằng, Carvajal không còn trẻ. Họ là hai trụ cột, hai thủ lĩnh, và bạn cần họ. Liệu Madrid và Florentino Pérez có cho phép anh ấy xây dựng đội bóng như Leverkusen, quyết định cầu thủ nào sẽ đến, và hệ thống sẽ chơi?”
Lịch sử của Alonso với Real Madrid nghĩa là anh biết điều gì đang chờ đợi khi tiếp quản Bernabéu. “Anh ấy biết môi trường, biết báo chí, biết giám đốc [bóng đá], biết chủ tịch,” Benítez nói. “Nên tôi nghĩ anh ấy có kinh nghiệm tuyệt vời sẽ giúp ích trong cách anh ấy quản lý đội bóng.”
Theo sggp.org.vn
