PSG vô địch Champions League sau chiến thắng 5-0 trước Inter Milan ở chung kết.
Sau hơn ba thập kỷ vận hành với vòng bảng truyền thống, Champions League bước sang một kỷ nguyên mới với thể thức "vòng bảng mở rộng" - 36 đội, thi đấu một lượt với tám đối thủ khác nhau, rồi phân loại vào vòng knock-out theo vị trí trên bảng xếp hạng chung.
Với PSG, đây là mùa giải mang tính cứu rỗi. Nhưng với phần còn lại của bóng đá châu Âu, câu hỏi đặt ra là: thể thức mới này thực sự thành công hay chỉ đang che lấp những lỗ hổng cũ bằng một lớp sơn mới?
PSG - từ đáy bảng xếp hạng đến đỉnh châu Âu
PSG chỉ đứng thứ 15 sau vòng bảng. Họ thua ba trong năm trận đầu, suýt bị loại khỏi top 24 - khu vực an toàn để tranh vé đi tiếp. Nhưng đội bóng của Luis Enrique kịp trở lại, thắng ba trận cuối để giành suất đá play-off với Brest, rồi lần lượt hạ Liverpool (đội dẫn đầu vòng bảng), Inter Milan và Arsenal để vô địch.
Dưới thể thức cũ, hành trình như vậy gần như bất khả. Nhưng giờ đây, một đội bóng thi đấu phập phù trong ba tháng vẫn có thể lên ngôi nếu bùng nổ đúng lúc. Đó có phải là sự tiến bộ? Hay là một biểu hiện của tính thiếu ổn định mà UEFA đang vô tình cổ vũ?
PSG vô địch Champions League là điều không nhiều người nghĩ tới.
UEFA quảng bá thể thức mới với khẩu hiệu "Every game counts" - “Mỗi trận đều quan trọng”. Trên lý thuyết, điều đó đúng. Chỉ hai trận ở lượt cuối hoàn toàn vô nghĩa. Nhưng trên thực tế, tới 9 đội đã bị loại trước khi bóng lăn ở lượt tám. Manchester City - dù thua ba trong bốn trận cuối - vẫn lọt vào vòng knock-out. Vậy thì mức độ “quan trọng” của từng trận đấu ở đâu?
Chưa kể, với việc có tới 24/36 đội lọt vào vòng loại trực tiếp, tính cạnh tranh thực sự của giai đoạn vòng bảng bị giảm sút. Khi phần lớn đội bóng vẫn còn cơ hội, "nguy cơ bị loại" - yếu tố tạo nên sự hấp dẫn - lại bị pha loãng.
Hấp dẫn hơn, nhưng có thực sự công bằng?
Về mặt cảm xúc, vòng bảng mùa này hấp dẫn hơn. Chỉ có hai đội (Liverpool và Barcelona) chắc suất vào top 8 trước lượt trận cuối. Điều đó tạo ra một lượt đấu kịch tính, với 64 bàn thắng trong 18 trận. Nhưng mặt trái là gì? Một đội bóng như PSG, từng đứng ngoài top 24, vẫn có thể vô địch. Trong khi đó, đội dẫn đầu bảng như Liverpool bị loại từ vòng 1/8.
Nếu so sánh với giải vô địch quốc gia, đây giống như việc đội đứng thứ 10 trên bảng xếp hạng Premier League vẫn có thể đăng quang nếu đá tốt trong loạt trận cuối - một điều có thể gây tranh cãi.
Song, UEFA có lý do để thay đổi. Vòng bảng truyền thống trở nên nhàm chán. Các đội lớn thường giành vé sớm, loạt trận cuối diễn ra thiếu kịch tính. Mô hình mới giải quyết phần nào vấn đề đó: nhiều trận cầu đinh xuất hiện sớm, nhiều đội vẫn còn hy vọng cho đến phút chót.
Thể thức mới của Champions League đang gây ra tranh cãi.
Nhưng UEFA cũng đang đánh cược: liệu việc mở rộng cơ hội có khiến các trận đấu mất đi giá trị? Liệu người hâm mộ có còn cảm thấy danh hiệu Champions League là phần thưởng xứng đáng cho sự ổn định cả mùa, hay chỉ là thành quả của một giai đoạn “bùng nổ đúng lúc”?
Dù gây tranh cãi, PSG vẫn xứng đáng được ngợi ca. Họ thích nghi, cải thiện và biết cách chinh phục từng chặng đường trong mô hình mới. Nhưng chính hành trình của họ cũng cho thấy thể thức mới đang thay đổi căn tính của Champions League: từ một giải đấu của sự ổn định và đẳng cấp cao, sang một cuộc đua nơi “ai bùng nổ đúng lúc, người đó thắng”.
Liệu điều đó tốt hay xấu cho bóng đá châu Âu? Câu trả lời chưa rõ ràng. Chỉ biết rằng, PSG là đội đầu tiên tận dụng tối đa cơ hội mà thể thức mới tạo ra. Và UEFA - với những mục tiêu vừa thể thao, vừa thương mại - chắc chắn sẽ tiếp tục theo dõi sát sao kết quả của cuộc "cải cách" này trong những mùa tới.
Di Cầm
