Carlo Ancelotti nâng cúp Champions League mùa giải 2023-2024. (Ảnh: RMFC)
Thành công của "Quý ngài Champions League"
“Tôi đã rất may mắn khi được huấn luyện hơn 300 trận đấu tại câu lạc bộ tốt nhất thế giới. Được ngồi trên băng ghế chỉ đạo này này là một điều gì đó đặc biệt. Được ngồi đó hơn 300 lần… Tôi không nói đó là phép màu, nhưng gần như vậy”, Ancelotti nhấn mạnh.
Nếu không tính những triều đại huấn luyện viên kéo dài - điều ít khi xảy ra với bóng đá hiện đại, đạt được cột mốc 300 trận ở bất kỳ câu lạc bộ lớn nào của châu Âu là thành tựu tuyệt vời. Xét đến lịch sử tuyển dụng và sa thải huấn luyện viên của chủ tịch Florentino Perez, Carlo Ancelotti chính là huấn luyện viên thành công nhất lịch sử Real Madrid.
Trong cả hai lần dẫn dắt Real Madrid, từ năm 2013 đến 2015 và trở lại vào năm 2021, đội bóng áo trắng đều giành được những chức vô địch Champions League. Đó là chiếc cúp châu Âu thứ 10 (La Décima), cùng hai lần lên ngôi vào mùa giải 2021-2022 và 2023-2024.
Song song với đó, "Quý ngài Champions League" còn giành được hai chức vô địch La Liga, hai Cúp Nhà Vua, hai Siêu cúp Tây Ban Nha, ba Siêu cúp châu Âu, hai FIFA Club World Cup và Cúp Liên Lục địa. Quan trọng nhất phải kể tới cú ăn ba xuất sắc trong năm 2024.
Tính đến trận thắng gần nhất trước Getafe vào rạng sáng ngày 24/4, Carlo Ancelotti đã dẫn dắt Real Madrid tổng cộng 347 trận, giành 247 chiến thắng. Đội bóng ghi tới 819 bàn và đạt tỷ lệ chiến thắng 71%. Đây là kỷ lục của câu lạc bộ hoàng gia.
Ancelotti tạo nên kỷ lục về số danh hiệu giành được tại Real Madrid. (Ảnh: RMFC)
Dẫu vậy, việc để thua cả hai trận El Clasico trước kỳ phùng địch thủ Barcelona và đặc biệt là hai "cú ngã" đau đớn trước Arsenal cũng báo hiệu cho đoạn kết nhiệm kỳ thứ 2 của Ancelotti đang đến gần. Với chiến lược gia Italia, việc ông tại vị ở đội bóng áo trắng bao lâu giờ không còn quan trọng.
"Có lẽ câu lạc bộ sẽ quyết định thay thế tôi, trong năm nay hoặc năm sau. Nhưng khi xong việc ở đây, tôi vẫn sẽ luôn biết ơn câu lạc bộ này. Đó có thể là ngày mai, 10 ngày, một tháng hoặc một năm nữa", Carlo Ancelotti phát biểu.
Nhà lãnh đạo thầm lặng
Để tồn tại và phát triển trong môi trường được xem như khắc nghiệt nhất trong thế giới bóng đá gần như là một điều kỳ diệu. Và nói về câu chuyện quyền lực của Chủ tịch Florentino Perez, Carlo Ancelotti từng chia sẻ khoảnh khắc ông ra mắt đội bóng hoàng gia.
"Tất cả những chiếc cúp Champions League đều được đánh bóng và xếp hàng ngay ngắn trước mặt tôi, trong phòng trưng bày tại Santiago Bernabeu. Perez chắc chắn biết rõ cách thức chinh phục một huấn luyện viên mới", Ancelotti nhớ lại.
Khi Ancelotti đi ngang qua từng chiếc cúp Champions League của Madrid, hình ảnh phản chiếu như nhìn thẳng vào huấn luyện viên người Italia với ánh bạc chói lòa. Sự vĩ đại của câu lạc bộ đã hằn sâu vào tâm trí ông. Huấn luyện viên người Italia hiểu đây là mánh khóe cũ của vị Chủ tịch. Chuyến thăm phòng truyền thống gợi mở công việc mới đầy hào nhoáng. Nó cũng cho thấy ẩn sâu bên trong là trò chơi quyền lực mà các ông chủ có thể sử dụng bất cứ khi nào họ cần.
Tại Bernabeu, Ancelotti nhanh chóng nhận ra rằng ông chỉ nên tập trung vào việc huấn luyện đội 1 và không cần phải lo lắng về những thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. "Bạn chỉ là một phần của dự án và việc chấp nhận điều đó sẽ giải phóng con người bạn, để nhiệm vụ duy nhất là tập trung vào việc phát huy hết khả năng của các cầu thủ", ông nói.
Ancelotti nhận được sự tin tưởng của những ngôi sao lớn như Cristiano Ronaldo. (Ảnh: RMFC)
Và trong nhiệm kỳ đầu tiên ở Real Madrid, Ancelotti đã xây dựng được tầm ảnh hưởng với những ngôi sao lớn như đội trưởng Casillas, Ramos, Modric, Benzema, Bale và thậm chí là Cristiano Ronaldo. Sức mạnh và sự kết nối giữa người thầy và các ngôi sao lớn tới mức chính Ronaldo đã góp sức trong một chương của cuốn sách "Nhà lãnh đạo thầm lặng".
"Một trong trong những lý do khiến bầu không khí tốt như vậy là vì Carlo bảo vệ các cầu thủ khỏi chủ tịch và bất kỳ điều gì có thể làm đảo lộn sự cân bằng của đại gia đình. Tôi thấy anh ấy không khuất phục trước áp lực từ bất kỳ ai: anh ấy tự đưa ra quyết định của mình", Ronaldo viết trong cuốn sách "Nhà lãnh đạo thầm lặng" của Ancelotti.
Thực tế, cuốn sách xuất bản năm 2016 - một năm sau khi Ancelotti bị Perez sa thải ở nhiệm kỳ đầu. Như ông nhận định, thời gian ông ở Madrid ngắn hơn mong đợi, nhưng cũng dài hơn nhiều người quản lý từng làm việc ở đó. Tại những câu lạc bộ lớn, "vị thuyền trưởng" đôi khi có thể đòi hỏi sự thỏa hiệp, nhưng yếu tố này không đúng khi nói đến câu chuyện chuyên môn và người huấn luyện viên cần phải có niềm tin vào quyết định của mình.
Triết lý bóng đá linh hoạt
Carlo Ancelotti được xem như một trong những huấn luyện viên bóng đá thành công nhất mọi thời đại. Ông đã dẫn dắt các đội bóng giành chức vô địch giải đấu ở Italia, Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Đức. Ông cũng là huấn luyện viên duy nhất giành được Champions League năm lần. Không những vậy, từ tháng 5/2024, ông đã vượt qua kỷ lục của Sir Alex Ferguson - dẫn dắt Manchester United 202 trận tại đấu trường danh giá nhất châu Âu.
Bất chấp những thành công to lớn và sự nghiệp lâu dài ở cấp độ cao nhất, cuộc tranh luận về tính nhạy bén về mặt chiến thuật của Carlo Ancelotti vẫn tiếp diễn trên khắp các diễn đàn bóng đá thế giới. Một huấn luyện viên cần phải cho thấy cá tính đặc biệt dựa trên hệ thống và cách các cầu thủ thực thi chiến thuật trên sân. Và người hâm mộ có phần khắt khe khi đánh giá rằng Ancelotti không phải "vị thuyền trưởng" có hiểu biết về chiến thuật, giống như những người đồng cấp Pep Guardiola, Jurgen Klopp hay Thomas Tuchel.
Ancelotti bị xem nhẹ bởi sự linh hoạt trong cách sử dụng nhân sự. (Ảnh: RMFC)
Trở lại thời điểm nhận lời dẫn dắt Real Madrid thêm lần nữa, Ancelotti thấy công việc hiện tại đã khác xa so với trước đây sáu năm. Ông hiểu rằng chủ tịch sẽ có tiếng nói cuối cùng về chính sách chuyển nhượng - đồng nghĩa phải điều chỉnh chiến thuật cho phù hợp với đội hình hiện tại. Đội chơi lùi sâu hơn, giúp các tiền vệ luống tuổi như Toni Kroos và Modric không mất nhiều sức chạy chỗ, đồng thời mở ra nhiều không gian hơn cho Vinicius Junior khai thác.
Sự cân bằng cũng đến từ tiền vệ Federico Valverde ở cánh phải. Điều đó đã được đền đáp khi Valverde kiến tạo cho Vinicius Jr ghi bàn thắng quyết định trong trận chung kết Champions League 2021-2022 trước Liverpool. Các quyết định của Ancelotti cũng thúc đẩy những cuộc lội ngược dòng, như thay Kroos bằng Eduardo Camavinga (khi đó mới 19 tuổi) vào những thời điểm quan trọng.
Khi Karim Benzema rời đi Saudi Arabia vào mùa hè năm 2023, Ancelotti muốn đội trưởng đội tuyển Anh Harry Kane thay thế trực tiếp. Perez không muốn theo đuổi lựa chọn đó. Vì vậy, ông phải nhanh chóng thích ứng và tạo ra một vai trò tấn công mới cho Jude Bellingham, người đã ghi 23 bàn thắng khi Madrid giành cú ăn ba La Liga và Champions League mùa giải trước.
Bellingham thi đấu chói sáng dưới thời Ancelotti. (Ảnh: RMFC)
Như nhận định của Bellingham, điểm mạnh nhất của Real Madrid là Ancelotti đã tìm ra cách để nhiều cầu thủ được chơi tự do. Lời phát biểu của Bellingham một mặt khiến những người hâm mộ có cơ sở để chê bai. Thế nhưng, đây thực chất chính là phong cách huấn luyện được ông thầy người Italia thực hiện xuyên suốt ba thập kỷ. Điều đặc biệt nằm ở việc không làm phiền các cầu thủ ưu tú bằng những yêu cầu chiến thuật chi tiết và cứng nhắc.
"Năng lượng và thể lực quan trọng hơn bao giờ hết, nhưng tài năng của cầu thủ vẫn là yếu tố quyết định chiến thắng các trận đấu và danh hiệu", Ancelotti từng nhấn mạnh.
Nội bộ Real vẫn truyền tai nhau rằng Ancelotti chỉ quản lý những cầu thủ vĩ đại bằng con người. Ở nhiệm kỳ đầu, phẩm chất lãnh đạo của ông được thể hiện qua cách tiếp cận phòng thay đồ thoải mái, giải phóng một đội bóng toàn siêu sao đã kiệt sức sau ba năm quản lý chặt chẽ của người tiền nhiệm Jose Mourinho ở Madrid.
Khi đến Madrid vào mùa hè năm 2013, Ancelotti đã cân bằng bộ ba siêu sao hàng đầu của đội - gọi tắt là BBC - với Gareth Bale, Karim Benzema và Cristiano Ronaldo bằng cách sử dụng cầu thủ chạy cánh Angel Di Maria làm tiền vệ box-to-box. Di Maria được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất trận chung kết lịch sử giúp Ancelotti mang về La Décima - danh hiệu Champions League thứ 10 mà Real Madrid mong đợi từ lâu.
Ancelotti giành La Décima cho Real Madrid. (Ảnh: RMFC)
Tuy nhiên, quan điểm Ancelotti không phải là người giỏi nhất về mặt chiến thuật mạnh đến mức Pep Guardiola được các phóng viên hỏi về điều đó trong cuộc họp báo trước lần đối đầu ở tứ kết Champions League với Man City vào tháng 4/2024.
“Nếu Carlo là một huấn luyện viên tồi về mặt chiến thuật, ông ấy sẽ không sử dụng Pirlo ở vị trí tiền vệ. Ông ấy sẽ sử dụng Kroos ở một vị trí khác và sẽ không thích nghi với Bellingham để anh ấy có thể bùng nổ. Đôi khi mọi người cố hạ thấp ông ấy theo cách này, nhưng chúng tôi biết ông ấy là một huấn luyện viên và nhà quản lý rất giỏi”, Pep nhấn mạnh.
Sự linh hoạt về mặt chiến thuật và khả năng thích ứng của Ancelotti ngay sau đó đã được thể hiện trong trận đấu với Man City. Ông đã rút kinh nghiệm từ thất bại trước đội bóng nước Anh, kéo Bellingham vào sâu hơn, với Vinicius Jr ở vị trí trung tâm, còn Rodrygo và Valverde chơi bóng ở hai cánh. Hai cầu thủ chạy cánh nhanh chóng ghi bàn trong trận hòa 3-3 đầy kịch tính. Và rồi màn trình diễn phòng ngự kiên cường của Madrid đã giúp họ đứng vững và vượt qua đối thủ.
Real Madrid cuối cùng đã giành chiếc cúp Champions thứ 15. Và khi các phóng viên thể thao cố gắng tìm kiếm một dấu ấn chiến thuật để phân tích, Ancelotti chỉ đơn giản đưa cho Jude Bellingham sự tự do.
Thậm chí, Ancelotti đã giải thích rõ ràng suy nghĩ của mình: "Nếu Vinicius hoặc Rodrygo cảm thấy thoải mái hơn khi mở rộng thêm một chút ở hai cánh khi đội có bóng, tôi sẽ không bảo họ ở lại bên trong, vì đó là cách diễn giải riêng của từng cá nhân về trận đấu".
Real Madrid đã loại đội bóng của Pep Guardiola ở ba trong số bốn vòng đấu loại gần nhất. (Ảnh: RMFC)
"Sai lầm mà thế hệ huấn luyện viên mới mắc phải là cung cấp quá nhiều thông tin cho các cầu thủ trong trận đấu. Điều này tước đi sự sáng tạo. Cũng như hướng dẫn cầu thủ di chuyển vào các vị trí cần thiết khi không có bóng, khi ấy bạn phải cung cấp rất nhiều thông tin, vì thời điểm đó cần sự tập trung, hy sinh và lối chơi tập thể. Nhưng khi có bóng, điều đó phụ thuộc vào sự sáng tạo của cầu thủ", Ancelotti từng phát biểu.
Đây không phải phép màu hay lỗ hổng chiến thuật. Ancelotti muốn giải phóng sự sáng tạo ẩn sâu bên trong các cầu thủ đẳng cấp thế giới. Ông khuyến khích sự vận động tự phát ra từ mỗi cá nhân để giúp họ trở nên khác biệt. Có lẽ theo trực giác, ông nhận ra rằng con người có khả năng tìm ra các giải pháp mà một cách tiếp cận có kỷ luật hơn có thể bỏ lỡ.
Bậc thầy "đắc nhân tâm"
Sau khi chứng kiến màn lội ngược dòng của Real Madrid để đánh bại Manchester City ở vòng bán kết mùa giải 2021-2022, Allegri đã phát biểu: "Tôi phải chúc mừng Carlo Ancelotti vì ông ấy vừa mới trở lại và ngay lập tức làm được điều phi thường. Sau tất cả những gì ông ấy đã giành được, ông ấy vẫn phải chịu rất nhiều lời chỉ trích vì không phải là một huấn luyện viên thời trang. Nhưng, thời trang đến rồi đi. Những thứ cổ điển vẫn còn đó và ông chẳng bao giờ lỗi thời".
Thế nhưng sự hiện diện liên tục của Ancelotti ở đấu trường hàng đầu châu Âu cho thấy phong cách vận dụng nguồn lực con người khác biệt. Kaka từng phát biểu điều này với Sky Sports: "Carlo là người giỏi nhất đối với tôi. Đặc điểm ấn tượng nhất nằm ở khả năng quản lý con người. Tất nhiên, ông ấy thực sự giỏi về chiến thuật và hiểu trò chơi cũng như mọi thứ, nhưng quan trọng là cách ông ấy quản lý các cầu thủ".
Ancelotti đã trở thành người quản lý cầu thủ tuyệt vời nhất, nuôi dưỡng tài năng và từ đó gặt hái những phần thưởng mà nó mang lại. Khi được hỏi liệu ông có từng gặp vấn đề với Cristiano Ronaldo không, ông trả lời: "Thực tế, anh ấy đã giải quyết vấn đề cho tôi".
Cristiano Ronaldo có mối quan hệ thân thiết với Ancelotti. (Ảnh: RMFC)
Ronaldo ghi bàn giúp Ancelotti giành chức vô địch Champions League lần thứ 3 vào năm 2014. Tới giờ, ông là huấn luyện viên duy nhất giành cúp châu Âu năm lần cũng như trở thành huấn luyện viên đầu tiên giành chức vô địch ở cả năm giải đấu lớn ở Lục địa già.
Trong thời gian bù giờ ở trận bán kết với Man City, ống kính máy quay đã bắt được khoảnh khắc ngoài đường biên, khi Ancelotti lắng nghe chia sẻ của Toni Kroos và Karim Benzema về những gì đội bóng cần. Như chia sẻ của các cầu thủ Real Madrid trong mùa giải đội bóng giành cú ăn ba, huấn luyện viên người Italia khác biệt với tất cả những người khác. "Ông ấy có mối quan hệ đặc biệt với đội. Một đêm nọ, nhóm sáu bảy cầu thủ đi ăn tối ở Paris. Họ đã gọi người thầy đang dẫn dắt mình. Và 20 phút sau, Ancelotti đã đến ngồi chung bàn uống bia".
Bức ảnh của Ancelotti với chiếc kính râm hiệu Vinicius Junior, đang hút xì gà và đùa giỡn với các cầu thủ trên xe buýt mui trần diễu hành mừng chức vô địch La Liga của Madrid cho thấy ông không hề mất đi sự gần gũi với mọi người. Sau mùa giải thành công ấy, Ancelotti hoàn toàn có thể lựa chọn lối thoát dễ dàng khi Đội tuyển quốc gia Brazil muốn ông làm huấn luyện viên của họ. Song, lựa chọn đầu tiên của ông luôn là ở lại cống hiến ở Thủ đô Madrid.
Ancelotti thân thiết với các cầu thủ Real Madrid. (Ảnh: RMFC)
Sau hai trận thua mới nhất trước Arsenal khiến đội bóng hoàng gia bị loại ở Champions League, Ancelotti đã phát biểu: "Có lẽ câu lạc bộ sẽ quyết định thay thế tôi, trong năm nay hoặc năm sau. Nhưng khi xong việc ở đây, tôi vẫn sẽ luôn biết ơn câu lạc bộ này. Đó có thể là ngày mai, 10 ngày, một tháng hoặc một năm nữa".
Không nhiều huấn luyện viên ở đẳng cấp cao đối diện với những lời chỉ trích hoặc sự can thiệp từ cấp trên theo cách như vậy. Họ bị cản trở bởi cái tôi quá lớn. Nhưng ở giai đoạn này của sự nghiệp và cuộc sống, Ancelotti, 65 tuổi, có đủ sự tự tin để không phản ứng mạnh. Thông điệp ẩn chứa là ông đang tận dụng tối đa những cầu thủ có sẵn, trong khi mọi người đều biết ông không phải là người chịu trách nhiệm chính trong việc tập hợp đội hình. Tất cả đều được truyền tải một cách bình tĩnh, cho thấy ông đang kiểm soát tình hình và không ai phải lo lắng.
“Tôi đã học được rằng bị sa thải và được tuyển dụng, hiếm khi chỉ là về bạn. Đó luôn luôn là của người tuyển dụng hoặc sa thải bạn. Hãy làm tốt nhất công việc của bạn và để người khác đánh giá bạn vì dù sao họ cũng sẽ đánh giá bạn”, Ancelotti viết trong cuốn "Người lãnh đạo thầm lặng".
Huấn luyện viên trưởng của Real Madrid Carlo Ancelotti dự kiến sẽ rời câu lạc bộ sau trận chung kết Copa del Rey vào ngày 26/4 tới. Gã khổng lồ Tây Ban Nha đã bị loại ở Champions League sau trận thua trước Arsenal. Đội bóng cũng đang kém đối thủ đầu bảng Barcelona bốn điểm.
Dù tương lai có thế nào, di sản của Ancelotti là sự tổng hòa của thành công rực rỡ, sự ổn định, hài hòa và khả năng phát huy tối đa tiềm lực của Real Madrid trong những giai đoạn khác nhau. Ông xứng đáng một trong những huấn luyện viên vĩ đại nhất không chỉ của Real Madrid mà còn của lịch sử bóng đá thế giới.
MINH PHÚ
